Artikel welk geplaatst is in Montessori Mededelingen, voorjaar 2012

Montessorionderwijs = passend onderwijs

Rietje Blijdorp

'Jij bent bijna klaar met de spellingdoosjes, toch, Elleke* ?' Elleke knikt trots. "Nu zag ik dat je nog een doosje moet herhalen omdat niet alle woordjes goed gingen. Pak doosje 15 maar eens." Elleke kijkt al iets minder trots, maar pakt het doosje uit de kast. Ik vraag haar alvast de kaartjes te sorteren en maak een rondje langs andere kinderen uit mijn groep, die bestaat uit 17 l.l. variërend in de leeftijd van 6 t/m 12 jaar. Deze samenstelling is zo, omdat onze Montessorischool nog te klein is om middenbouwkinderen van de bovenbouwkinderen te scheiden.
Ik help twee kinderen op weg met het elkaar overhoren van optelsommen tot 10: hoe doe je dat nou eigenlijk, overhoren? Vol pret gaan ze erop door nadat ik het met veel expressie heb voorgedaan. Een jongen help ik door met hem af te spreken welke kleur vlaggetjes hij moet oefenen met de topografiekaart van Zwitserland.
Maar dan komt Elleke melden dat ze klaar is met sorteren. Keurig netjes liggen onder de kaartjes met uitgang - heid, -lijk en -ig de juiste woordjes. Ik vraag haar waarom ze dit nu moet oefenen en leren. Ze weet het wel: om goed te leren schrijven. Ik wil zeker weten of we daaronder hetzelfde verstaan en vraag door: om mooi te leren schrijven? Nee, om geen fouten te maken. Goed, welke fout zou je dan met dit achtervoegsel -heid kunnen maken? Daar moet ze wel even over nadenken. Ik ga door: "Als je dit woordje zou horen en niet kan zien, wat zou je dan kunnen horen en dus verkeerd schrijven? " Ja, ze ontdekt het: de t aan het eind. "Prima", zo prijs ik haar, "en nog meer?" Dit kost meer tijd, maar ze komt er wel achter; de ij of ei. En zo loop ik de andere achtervoegsels met haar langs en vertel haar nog eens heel duidelijk dat dit de bedoeling is: woordjes met deze achter-voegsels moet je altijd zo schrijven en daarin moet je proberen geen fouten meer te maken. Ze knikt en gaat aan de slag.
Een paar dagen hiervoor was ze met de ei/ij aan het oefenen geweest en kwam ze me spontaan vertellen wanneer ze weer een ij-of ei-woord had gelezen in haar boek of stripverhaal.
Elleke is een meisje uit groep 4, dat problemen vertoont in haar taalontwikkeling. Ze leest vaak zonder enig begrip van wat ze leest. Ze luistert absoluut niet uit zichzelf naar het voorlezen dat elke dag gebeurt in de groep. En zo zijn er nog wat gedragskenmerken die haar leren in de weg kunnen zitten.
Toch zit ze nu al 4 jaar bij ons op de Montessorischool en ontwikkelt zich positief.
Maar onze school wordt opgeheven, vanwege wanbeleid van het stichtingsbestuur. Geldproblemen doen ons nu de das om.
Dus moet Elleke op een andere school geplaatst worden. Maar de reguliere scholen zien de uitslagen van de Citotoetsen of horen de gedrags- en leermoeilijkheden van haar aan en concluderen: nee, dat kunnen of willen wij niet zomaar op ons nemen.
Moet Elleke dan maar verwezen gaan worden naar het Speciaal Onderwijs? De ouders hebben al eerder aangegeven dat het hen niet zou verbazen als dat een keer de conclusie was geworden van ons , als leerkrachten. Zo open was hun houding wel. Ik heb voortdurend aangegeven, dat dit inderdaad zou kunnen gebeuren als Elleke stagneert in haar ontwikkeling door het bereiken van haar cognitieve grens of door haar welbevinden: steeds moeten zien en merken dat jij iets niet kunt, wat alle anderen uiteindelijk wel gaan kunnen, is niet leuk! Maar zover was het nog niet!
Montessorionderwijs is gericht op het individuele kind en kan ook waarmaken dat elk kind zijn eigen leerweg volgt. De totale organisatie is daarop gericht : door een samenstelling van verschillende leerjaren bij elkaar (hulp krijgen van de oudere kinderen), door de materialen die een kind zelfcontrole bieden, door de gelegenheid die het kind krijgt om in eigen tempo te kunnen werken en door het voortdurend leren keuzes te maken in welk werk ze gaan doen met het leren dragen van de verantwoording daarvoor. Ook een kind als Elleke leert dit.
Wij bieden het passend onderwijs waar de mond zo vol van is.
Ik doe wat men wil: Elleke datgene bieden wat ik passend vind voor haar, elke dag maar weer, op alle gebieden, de hele dag door. En dit is voor een Montessorileerkracht doodnormaal. Ik houd haar vorderingen ook strikt bij in het Montessori Kind Volg Systeem (MKVS), maar ik heb geen expliciet handelingsplan opgesteld. Ik heb geen externe hulp ingeschakeld tot nu toe. Ze wordt ook nog eens extra gevolgd door externen, omdat ze een pleegkind is. Daar wordt al voldoende getest en gedaan. Ik vind dat ik in mijn onderwijs heel goed verder kan met dit kind.
Maar als ze nu niet op een reguliere school geplaatst kan worden, moeten er acuut allerlei "bewijzen" geleverd worden om haar op een school voor Speciaal Onderwijs geplaatst te krijgen.
Zo word ik afgestraft door het bieden van passend onderwijs en het kind wordt de dupe!

Rietje Blijdorp, Montessorischool Gouda

*Elleke is een gefingeerde naam